اسهال نوزاد | علت، پیشگیری و درمان

سیستم ایمنی بدن نوزادان بسیار ضعیف است و به‌همین خاطر بیشتر دربرابر بیماری‌های مختلف مانند اسهال آسیب‌پذیر هستند و سلامتشان بیشتر تهدید می‌شود. در این مقاله در مورد تشخیص، علت‌ها، پیشگیری و درمانِ اسهال نوزاد صحبت خواهیم کرد. پس با ما همراه شوید.

تشخیص اسهال نوزادان

شاید تشخیص اسهال نوزاد کمی سخت باشد. نوزادانی‌که فقط از شیر (به‌خصوص شیر مادر) تغذیه می‌کنند، پس از هر بار شیر خوردن عمل دفع را انجام می‌دهند و مدفوعشان قوام ندارد. بنابراین شل بودن مدفوع نوزاد همیشه نشانه‌ی اسهال او نیست. البته اگر نوزاد از شیر مادر تغذیه می‌کند، غذای مصرفی مادر نیز در شکل مدفوع تأثیر دارد.زمانی ‌که نوزاد هم‌زمان با مصرف شیر، خوردنِ غذاهای جامد را شروع می‌کند، به‌تدریج مدفوعش کمی سفت‌تر می‌شود. آبکی بودن مدفوع نوزاد معمولا چیز نگران‌کننده‌ای نیست. اما اگر بیش‌ازحد عمل دفع را انجام می‌دهد و مدفوعش بیش‌ازحد آبکی و شل است، احتمالا اسهال است. اما در کل تا زمانی‌که بدن کودک آب زیادی از دست نداده است، خطری برایش ندارد.

دلایل اسهال نوزادان

۱. عفونت باکتریایی

از نشانه‌های عفونت باکتریایی می‌توان به اسهال شدید، درد شکم، خون در مدفوع و تب اشاره کرد. برخی از عفونت‌های باکتریایی خودبه‌خود از بین می‌روند، اما برخی دیگر مثل باکتری ای کولی که در گوشت نیمه‌پز وجود دارد بسیار جدی و حتی خطرناک هستند. اگر کودک‌تان این نشانه‌ها را دارد، به پزشک مراجعه کنید.

۲. عفونت ویروسی

ویروس‌هایی مثل روتاویروس، آدنو ویروس، کالیسی ویروس، آسترو ویروس و ویروس آنفولانزا می‌توانند باعث اسهال، استفراغ، درد در ناحیه‌ی شکم، تب و لرز و بدن‌درد بشوند.

۵. آنتی بیوتیک‌

بعضا نوزاد پس از یک دوره مصرف آنتی‌بیوتیک به اسهال مبتلا می‌شود. زیرا امکان دارد آنتی بیوتیک‌ها باکتری‌های مفید و لازم روده را در روند درمان از بین برده باشند. البته به‌هیچ‌عنوان آنتی بیوتیکی را که پزشک برای نوزادتان تجویز کرده است خودسرانه قطع نکنید. نزد پزشک بروید، او احتمالا داروی جایگزین را به‌جای آنتی بیوتیک تجویز می‌کند یا اینکه روش درمان را تغییر می‌دهد.

۶. مصرف بیش‌از حد مایعات

مصرف بیش‌ازحد مایعات به‌خصوص آب‌میوه‌های حاوی سوربیتول (شیرین‌کننده) یا مصرف زیاد نوشیدنی‌های شیرین ممکن است باعث شل شدن مدفوع نوزاد شود. معمولا کاهش مصرف این نوع مایعات، اسهال نوزاد را طی یک تا دو هفته برطرف می‌کند. اگر برطرف نشد باید به پزشک مراجعه کنید.توصیه می‌شود به کودکان زیر یک سال آب‌میوه ندهید. از دلایل دیگر اسهال نوزاد، اضافه‌کردن آب زیاد به شیرخشک است. در صورتی که به کودک شیرخشک می‌دهید، مقدار آب موردنیاز برای مخلوط کردن آن را مطابق دستورالعمل روی قوطی اضافه کنید.

روش‌ درمان اسهال نوزاد

۱. مصرف غذاهای متعادل‌کننده

در این موارد بهترین راه کاهش وعده‌‌های شیر و افزایش وعده‌ها‌ی غذای جامد و خشک است. موز، برنج، پوره‌ی سیب، نان تُست و نیز کربوهیدرات‌هایی شامل نان، غلات و گوشت‌های بدون چربی، ماست، میوه‌ها و سبزیجات در درمان اسهال بسیار مؤثرند. این غذاها مواد ضروری برای مبارزه با عفونت را برای کودک تأمین می‌کنند.

۲. مصرف مایعات

مطمئن شوید کودک به حد کافی مایعات مصرف کند. کاهش بیش‌ازحد آب بدن نوزاد برایش خطرناک خواهد بود. اگر کودک استفراغ نمی‌کند، می‌توانید شیر یا شیر خشک به او بدهید.اما اگر کودک نمی‌تواند شیر بخورد، با پزشک تماس بگیرید تا محلول الکترولیتی مخصوص کودکان را تجویز کند. هنگامی‌که کودک اسهال دارد به او خوراکی شیرین مانند آب قند، نوشابه، آب‌میوه‌های غلیظ شیرین و ژله ندهید. همه‌ی این خوراکی‌ها قند دارند و آب را از روده جذب می‌کنند. در نتیجه سبب بیشتر شدن اسهال می‌شوند.

۳. مصرف ماست

یکی از بهترین راه‌ها برای درمان اسهال مصرف ماست است. مطالعات نشان می‌دهندد باکتری‌های‌ فعال موجود در ماست برای کاهش اسهال و درمان سریع آن تاثیر گذارند. اگر کودک شما می‌تواند غذاهای جامد بخورد، ماست ساده‌ی بدون قند و تهیه‌شده از شیر برای درمان مشکل او از بهترین گزینه هاست.

جلوگیری از اسهال نوزاد

شستن دست‌های خودتان از جمله کارهایی است که می‌توانید برای جلوگیری کردن از انتقال میکروب‌ها و ویروس‌ها به نوزادتان انجام دهید. میکروب‌هایی‌که باعث اسهال می‌شوند از دست‌ها به دهان انتقال می‌یابند. یکی از رایج‌ترین راه‌‌های انتقال این میکروب‌ها تعویض پوشک بچه است. دست‌هایتان را بعد از تعویض پوشک به‌مدت ۱۵ ثانیه با آب گرم و صابون بشویید. کودک به اسباب‌بازی‌هایش دست می‌زند و دستانش را به دهانش می‌برد. بنابراین دست‌های او را نیز مرتبا تمیز کنید.